Lex Muller is al tientallen jaren bekend als sportjournalist, werkte 20 jaar bij het Algemeen Dagblad. Later bij de televisie. Bezocht WK's en EK's vanaf 1974. Door de wol geverfd heet dat. Wekelijks maakt Lex een column voor Voetbalflitsen, waarin hij zijn mening geeft over datgene wat er in de Eredivisie gebeurt.

De nederlaag spotte met het weer opborrelende opportunisme rondom het Nederlands elftal. Na de vlotte zege op Wit-Rusland, nummer 78 op de FIFA-ranglijst, zou het weerzien met Duitsland als een ‘makkie’ verlopen. Ex-international René van der Gijp voorspelde zelfs, zonder met de ogen te knipperen, een triomf met 5-0. Bondscoach Ronald Koeman nam het overdrijven gelukkig niet serieus en waarschuwde voor de aansterkende mentaliteit van de Mannschaft.

Het Duitse voetbal verkeerde in een crisis. Bayern München uitgeschakeld in  de Champions League. De noodzakelijke revisie van de nationale ploeg was dan eindelijk vrij laat ingezet, maar met name de vernieuwing van de verdediging wekte veel weerstand op in eigen land. In vergelijking met Nederland was de situatie precies omgekeerd en kende Oranje bij voorbaat een voorsprong van minimaal twee jaar.

Niets van dit alles kwam uit in Amsterdam, na de inspirerende beelden van de drie jaar eerder overleden Johan Cruijff. Een waardige herdenking, waarmee de KNVB het negeren van een minuut stilte voor de slachtoffers in Utrecht verre van goedmaakte. Het bezoek van Duitsland diende in meerdere opzichten om de euforie nog wat dieper te laten wortelen in de polder. Oranje was immers op de weg terug naar de top.

Realisme ontbreekt in Nederland

Die neiging tot doorslaan vlekt steeds verder uit in Nederland. In dat verband kan het verlies, hoe sneu en zuur ook, geen kwaad als tegengif voor deze almaar uitdijende kwaal. Het elftal van Koeman heeft zonder meer veel potentie maar bivakkeert als veertiende niet voor niets nog buiten de top-tien van de wereld. Het chagrijn is gelukkig en terecht verdampt, maar realisme en de nuance ontbreken in de balans met het oprispen van de groeistuipen bij een jeugdige formatie in ontwikkeling.

De eerste helft leerde de nuchtere en objectieve kijker dat Oranje in alle linies nog stappen moet maken, zoals dat tegenwoordig in bruikbaar jargon heet. Geroemde verdedigers als Virgil van Dijk en Matthijs de Ligt hadden geen greep op de Duitse tactiek met door elkaar heen wervelende aanvallers. Ook het middenveld, waar met name Frenkie de Jong verdronk in de ruimte, kende geen enkel verweer tegen deze moderne variant van een onstuimig offensief.

Voorin verknoeide Ryan Babel twee opgelegde kansen, simpel omdat hij nog geen seconde in de wedstrijd had aangehaakt. Alleen Memphis Depay onttrok zich aan de complete verdwazing van het team, evenals doelman Jasper Cillessen, die een ruimere voorsprong voor de Duitsers verhinderde. De rest van het elftal dreef de bondscoach tot wanhoop. Pas in de rust kon hij de onrust onder controle krijgen. Dat vertaalde zich in een boeiende en indrukwekkende inhaalrace, die niettemin te vroeg stokte bij 2-2.

Koeman zal spijt hebben 

Na afloop bekende Koeman dat hij had getwijfeld om Quincy Promes te vervangen door Nathan Aké, als signaal aan zijn internationals om het gelijke spel te koesteren en genoegen te nemen met een punt. Hij zal hoe dan ook spijt hebben gekregen dat hij de wissel niet doorzette. Want collega Joachim Löw greep wel tijdig in, met het inbrengen van Ilkay Gündogan en vooral Marco Reus. De spelbepaler van Borussia Dortmund, 29 jaar alweer en eigenlijk nog onmisbaar voor de wederopbouw van de Mannschaft, leidde niet toevallig de late 2-3 in van Nico Schulz.  

De domper overviel het Nederlands elftal pal voor de extratijd. De treffer onthulde toch wel degelijk de overmoed van Oranje, dat iets te vroeg zich zeker waande van een goed resultaat en de opponent andermaal teveel vrijheid gunde. Ook een kenmerk van deze generatie, die zelf openhartig erkent nog volop een leerproces door te maken. In de Kuip leek het alsof kwalificatie voor het EK alweer was veilig gesteld; drie dagen later sloeg de stemming weer radicaal door naar allerlei gepuzzel en berekeningen hoe dat straks in het najaar verder moet.

Ter geruststelling: in deze poule zal en kan Nederland niet voor een derde keer plaatsing verspelen. Maar ondanks al het optimisme is het herstel hooguit tot de helft gevorderd.

LEX MULLER