Opinie van de Week: Een gedenkwaardig jaar, dankzij Ajax en Oranje, maar ook geluiden van racisme

Hoe dan ook beklijft 2019 als een bijzonder jaar. Het Nederlands voetbal drong zich weer naar de voorste gelederen. Via Ajax, dat bijna naar de finale van de Champions League oprukte. Ook dankzij Oranje, dat zich eindelijk weer eens aanmeldde voor een eindronde. Maar het dieptepunt kondigde zich aan in Den Bosch, waar ineens weer het racisme oplaaide en in een hoog tempo meer clubs besmette.

Het was voor alles het jaar van Ajax, dat zich losmaakte van de rest in de Eredivisie. Geld in overvloed om de macht voor minimaal een decennium lang vast te houden. Maar in Europees verband strandde de comeback in het vorige seizoen net te vroeg. In de halve finale beëindigde Tottenham Hotspur nogal wreed het opgebloeide sprookje. In de herkansing zette die realiteit door. Geen plaatst meer bij de laatste zestien van de Champions League, waar de grote landen hun dominantie alleen maar zullen vergroten.

Europa League is ook nog interessant voor Ajax

Met AZ mag Ajax zich na de winterstop opmaken voor de krachtmeting in de Europa League. In feite het vertrouwde domein voor de Nederlandse vertegenwoordigers. Dromen mag, maar het is bedrog om te veronderstellen dat een vaderlandse ploeg traditioneel de laatste fase van het miljoenenbal zal betreden. Te hoog gegrepen, surrealistisch in deze tijd van het grootkapitaal in Engeland, Spanje, Duitsland, Italië en Frankrijk. Erken je beperkingen en treur niet over uitschakeling in de Champions League. Zeker de Amsterdammers kunnen hun succes verder uitbouwen in de minder bedeelde maar nog altijd interessante EL.

Ook in de Eredivisie mag Ajax als winterkampioen mijmeren over de 35ste landstitel. AZ zal als nummer twee blijven kleven, maar blijkt nog niet voldoende bestand tegen de toegenomen druk. De zomer kan dan spannend worden, als de paar toppers toch voor het buitenland zwichten. Schatbewaarder Marc Overmars zal dan ervaren dat zelfs geld de leegloop niet kan stoppen. Daarvoor straalt de Eredivisie simpel te weinig uit, om grote talenten in de dop over te halen voor een korte proefperiode in Amsterdam. En dan zullen de verhoudingen zich vanzelf weer normaliseren.

Ten dele profiteerde Ronald Koeman als bondscoach van de opleving in de hoofdstad. Jonge talenten klopten aan bij Oranje, dat de luxe koesterde van een nieuwe generatie en bijna wandelend de kwalificatie doorliep. Op het EK behoort het wellicht tot het intieme gezelschap van underdogs, maar het wegvallen van Memphis Depay heeft het perspectief wel degelijk lelijk vertroebeld. Als spits lijkt Ryan Babel vooralsnog het meest geschikte alternatief, maar ook dat verzacht niet de aderlating.

De vlek van racisme is uitgevloeid

In eigen land overschaduwde het onheil van het racisme in zekere zin het optimisme over de rentree van het nationale voetbal in de hogere regionen. Half november ontwaakte dit kwaad in de Vliert, waar aanhangers van FC Den Bosch de aanvaller Ahmad Mendes Moreira van Excelsior overlaadden met ongepast gescheld. Het incident mobiliseerde zowaar de politiek, die prompt met de KNVB in overleg ging over een doeltreffend plan van aanpak. Dat moet eind januari resulteren in gerichte maatregelen, hoe lastig dat ook lijkt.

Want inmiddels is de vlek alweer uitgevloeid. Bij Helmond Sport ving de donkere aanvaller Sekou Sidibe van Jong PSV oerwoudgeluiden op vanaf de tribune. Tijdens ADO Den Haag – FC Groningen moest Deyovaisio Zeefuik het ontgelden bij een aantal supporters van de thuisclub. Het voorval verdronk later in het gesteggel over de rode kaart voor de verdediger van de bezoekende partij. En bij de bekerwedstrijd tussen Telstar en Ajax kreeg doelman André Onana voor de zoveelste keer de voor hem inmiddels bekende portie racisme voorgeschoteld.

Waar de anonimiteit vrijwel altijd de daders opslokt, lukte het Telstar met behulp van de politie de onverlaten in de menigte op te sporen en voor te dragen voor minimaal een stadionverbod. Helaas een uitzondering, maar toch hoopvol voor de toekomst. Want 2019 leerde immers ook dat de samenleving in de polder net zo hard verloedert als elders in de wereld….

- LEX MULLER