Hoe Ajax volgend seizoen weer mee kan draaien in de top

Ajax is op plek vijf geëindigd in afgelopen Eredivisieseizoen. De Amsterdammers kunnen zich na een roerig jaar opmaken voor een nieuwe fase. Zo kan Ajax volgend seizoen weer meedoen om de bovenste plekken. 

Voor veel Ajacieden zal afgelopen seizoen eentje zijn die ze zo snel mogelijk willen vergeten. Met een onherkenbaar elftal, een vroege trainerswissel, een ontslag van de technisch directeur is en de aandelenaffaire van Alex Kroes is het ontzettend druk geweest rondom de club. Daarnaast vielen vanaf dag één de resultaten vies tegen. Ajax verloor aan het begin van de competitie al veel punten en sloeg in Europa een modderfiguur. Maurice Steijn was daar het slachtoffer van. De van Sparta Rotterdam overgekomen trainer kreeg het onvoldoende voor elkaar om het elftal aan het voetballen te krijgen, met als dieptepunt een laatste plaats. 

Keer op keer werden onder zijn leiding dezelfde fouten door spelers gemaakt. Wisselingen op posities haalden ook niks uit, omdat de basis en de onderlinge afspraken niet aanwezig waren. In het druk zetten zat weinig structuur, het verdedigen op eigen helft was ondermaats en iedere wedstrijd was Ajax vatbaar voor counters doordat beide backs weg waren. Daarnaast bouwde de Amsterdammers zelf ook niet goed op en was ook in het aanvallende spel geen duidelijke lijn te ontdekken.  

Na het ontslag van Steijn, werd John van ’t Schip aangesteld als interim-trainer om de club weer rustig te krijgen en omhoog te loodsen. Na een hoopvol begin, kreeg ook van ’t Schip met slechte resultaten te maken. Ajax werd uitgeschakeld door de amateurs van Hercules en op een aantal pieken na, was het voetbaltechnisch nog niet waar het moest zijn. Uiteindelijk is Ajax onder de interim-trainer wel geklommen naar een vijfde plaats, waardoor Europees voetbal is veiliggesteld. 

Volgend seizoen hopen de hoofdstedelingen op een frisse wind in de Johan Cruijff ArenA. De club stelt (naar alle waarschijnlijkheid) Francesco Farioli aan als nieuwe hoofdtrainer. De jonge Italiaan staat te boek als een getalenteerde trainer die in het veld goede handvaten aan spelers mee kan geven op tactisch gebied.  

Farioli zal eerst moeten afrekenen met Ajax’ grootste probleem van dit seizoen: de defensie. 

Gatenkaas

Ajax heeft dit seizoen maar liefst 61 tegengoals gehad. Dat zijn meer tegentreffers dan ploegen als Almere City, Fortuna Sittard en RKC Waalwijk. Het is een aspect dat vanaf het begin van het seizoen al een probleem was. De onderliggende cijfers van de hoofdstedelingen zijn namelijk niet veel beter. Alleen FC Volendam, Heracles, Vitesse, PEC Zwolle en Go Ahead Eagles hebben uit open spel meer expected goals weggegeven dan Ajax (43,07). Dat is ongeveer even veel als Feyenoord en PSV bij elkaar(!). 

In het begin onder Steijn was Ajax erg kwetsbaar bij omschakelmomenten, doordat vaak beide backs aanvallend ingesteld waren. Met Anton Gaaei en Borna Sosa stonden twee spelers op het veld die hun hele voetbalcarrière gewend zijn om aanvallend bijdrages te leveren. Sosa speelde voorheen voornamelijk als wingback en heeft daardoor nooit heel veel aan verdedigen hoeven denken. Gaaei was niet zo lang geleden zelfs nog buitenspeler. 

Toen van ’t Schip aangesteld werd, was dat een van de eerste dingen die hij probeerde op te lossen. De trainer van Ajax sleep een veldbezetting in, waarbij de rechtsback in de opbouw een derde centrale verdediger werd. Devyne Rensch was als rechtsachter een stuk betrouwbaarder in het defensieve gedeelte, waardoor Ajax in een fase wat wedstrijden begon te winnen. De Amsterdammers klommen op de ranglijst naar de vijfde plek en hadden zelfs uitzicht op een of twee plekken hoger. 

Maar Ajax blijft wisselvallig. Zo speelt de huidige nummer vijf gelijk tegen PEC Zwolle en wordt het uit de beker geknikkerd door Hercules. Na de winterstop worden een aantal overwinningen weer opgevolgd door een verliespartij bij sc Heerenveen en een gelijkspel tegen NEC. 

Het dieptepunt van het seizoen moet dan nog volgen. 7 april wacht namelijk het duel met Feyenoord. De Rotterdammers verpulveren Ajax met 6-0 en drukken Ajax nog verder in de problemen. 

Nu de Amsterdammers na een teleurstellend seizoen weten dat zij op de vijfde plek eindigen en Europees voetbal gaan spelen, kan de blik op volgend seizoen. Ajax is druk bezig om Farioli als trainer aan te stellen. Voor de kwetsbare punten die de hoofdstedelingen dit seizoen hadden, kan dat alleen maar goed nieuws zijn. 

Verbeterpunt

Ajax moet volgend seizoen dus vooral de defensieve organisatie verbeteren om weer aan te sluiten bij de top. Farioli heeft zichzelf dit seizoen bij OGC Nice op de kaart gezet door de goede verdedigende cijfers van de Zuid-Franse club. Uit open spel heeft geen club uit de Ligue 1 minder expected goals weggegeven dan Nice. 

De kans dat hij de defensieve organisatie van Ajax versterkt is daarom erg groot. Bij Nice combineert de Italiaan pressievoetbal met diep inzakken op eigen helft. Zijn spelers herkennen erg goed wanneer zij wat moeten doen, wat de combinatie zo stevig maakt. Vanuit een 5-4-1 staat Nice in fases ook vooral de ruimtes af te schermen voor tegenstanders.  

Toch zijn ook de statistieken op het gebied van druk zetten niet slecht. Nice heeft al 53 keer geschoten na een hoge verovering. Alleen Monaco doet dat beter. 

Aanvallen 

Het goede nieuws voor Ajax is dat eigenlijk alleen het defensieve gedeelte écht ondermaats is geweest. Offensief hebben de Amsterdammers door individuele acties en kwaliteit, nog aardig wat doelpunten gemaakt. Ajax heeft na Feyenoord en PSV de meeste goals gemaakt en de meeste expected goals gecreëerd. Daarnaast hebben de hoofdstedelingen met Brian Brobbey een talentvolle spits in handen.  

Het offensieve gedeelte zal volgend seizoen ook wel degelijk veranderen. Hoewel Ajax ook dit jaar veel de bal heeft gehad en veel passes heeft verstuurd, zal dat onder Farioli op een andere manier gebeuren. 

De Italiaan bouwt ook altijd op, alleen doet hij dat bij Nice volgens de Roberto de Zerbi-methode. De opbouw is gemaakt om tegenstanders te lokken en vervolgens de vrije man te vinden. Wanneer een opponent zijn positie verlaat om druk te zetten, is de bedoeling dat de speler in die positie aangespeeld wordt. 

De kans dat Ajax onder Farioli dezelfde patronen gaat spelen is vrij groot. De Italiaan gelooft net als de Zerbi dat dit de succesvolste methode is om te voetballen.