Wim Jonk over zijn carrière: Hoe hij ooit begon als huisschilder

Hij won met twee verschillende clubs de UEFA Cup, haalde de halve finale van het WK, had de finale moeten spelen en moeten winnen natuurlijk, en had een kanonskogel in de benen waar je U tegen zegt.

Een echt kanon dus. Wilhelmus Maria Jonk wordt in 1966 geboren als 24-karaats Volendammer, die niet kan zingen en dus maar gaat voetballen. Een laatbloeier die buiten het veld ook nog als schilder op de steiger staat. Binnen de lijnen blijkt Jonk een geboren tacticus, die met zijn gouden rechterbeen defensies openbreekt.

Cruijff haalt Jonk naar Ajax

Hij wordt door zijn idool Johan Cruijff naar Ajax gehaald. In De Meer dreigt Jonk kopje onder te gaan, maar dankzij de geweldige connectie met Dennis Bergkamp, stijgt Ajax boven zichzelf uit.

Jonk speelt een cruciale rol in de UEFA Cup-winst van 1992. De gouden tandem verdient een transfer naar Inter, maar het huwelijk van de international eindigt voortijdig.

Wim Jonk, PSV

Dick Avocaat bevrijdt Jonk uit Milaan. Bij PSV kent hij misschien wel de beste jaren van zijn leven. Na het WK van 1998 gaat hij nog één keer voor het avontuur, maar in de Premier League gaat hij gebukt onder blessures. In 2001, na drie eindtoernooien en negen hoofdprijzen, doet de koning van het afstandsschot afstand van zijn troon. Tussen de Palen, een programma van Ziggo, stelt Wim Jonk centraal. 

Vraag: We beginnen altijd met dezelfde vraag, namelijk wat betekent voetbal voor jou?

Antwoord Wim Jonk: "Als je alles terugkijkt, heel veel natuurlijk. Ik ben natuurlijk opgegroeid met twee broers die ook al altijd voetbalden. Ik was de jongste. Ik woonde aan een mooi pleintje, met bij ons achter, ons eigen ministadion. Ja, daar werd altijd gevoetbald op straat. Dus daar groeide ik op met heel veel jongens die ook later in het eerste van Volendam terecht zijn gekomen. Dat was mijn start als voetballer. Ik weet nog dat mijn moeder nog zei, want je mocht pas op je zevende of achtste beginnen. En mijn moeder had connecties die zei, hij moet nu echt beginnen, dat jochie. Ik hou hem niet meer.  Laat hem maar voetballen." 

Geboren in Volendam

Wat is dat toch met die Volendammers? Dat zingen en dat voetballen. Nergens worden er meer goede voetballers per vierkante meter opgevoed dan in Volendam, lijkt wel. Wat zit er in het water?

Jonk: "Ik weet niet wat er in het water zit, maar ik denk wel een bepaalde drive om het beste uit jezelf te halen. Dat zie je in sport terug, in de muziek. Maar ook mensen die in de bouw werken of andere mensen die succesvol willen zijn, die er hard voor willen werken. Ja, dat is wel wat je op Volendam veel terug ziet."

Wim Jonk werkte als huisschilder

Nog voordat Jonk profvoetballer werd, was hij huisschilder. Jonk: "Ik zat natuurlijk als schilder op school, had dat geleerd. Want je was semiprof als voetballer, in de jaren tachtig.  En zo ben ik eerst schilder geweest en dan 's middags kwam je thuis om kwart over vier.  En om vijf uur stond je weer op het veld."

Idool Johan Cruijff

Zijn jeugdidool was Johan Cruijff.  "Dan ga je natuurlijk eerst terug naar 1974. Dat was voor mij, met Cruijff, Van Hanegem, Neeskens, Jansen, die hele generatie. Daar groeide je mee op. Ik was heel jong, zeven, acht jaar oud. En ik weet nog die wedstrijd tegen Brazilië natuurlijk, die fantastische wedstrijd. Later heb ik Cruijff dan meegemaakt in andere hoedanigheid. Vooral als inspirator en voetballiefhebber. Passie, ergens voor staan. Dat vond ik wel heel bijzonder aan hem, om met hem heel veel mooie dingen te mogen beleven."

Ajax

Kijkend naar een van de hoogtepunten uit zijn carrière als speler. Bij Ajax, 1972, Europa Cup-finale tegen Inter. "Als je die eerste goal ook ziet. Hij verwacht het onverwachte. Dat is zo typerend voor Cruijff. Die bal ligt in één keer dood. Hij weet ongeveer waar die bal gaat landen. En hij verwacht dit. En kan daarop anticiperen. Hij heeft de snelheid van handelen. Ja, dat is wel typisch van hem. Niet de mooiste goal, maar wel ontzettend belangrijk."

Bobby Haarms

"Cruijff haalde mij naar Ajax, ja. Jammer genoeg ging hij toen zelf weg. Toen ging hij naar Barcelona als coach. Maar ik weet nog dat hij mij belde. Dat kwam eigenlijk door Bobby Haarms.  Die had ik daarvoor bij Volendam gehad. Als trainer in Jong Volendam. In de tijd van Beenhakker. Bobby kende mij natuurlijk. Ik had natuurlijk wat problemen gekregen bij Volendam. Ik zat op een gegeven moment op de bank. En toen belde Cruijff. Want die had mij natuurlijk wel eens zien spelen. En het was voor hem logisch dat ik naar Amsterdam kwam. Op zijn Cruijffs.  Ik heb je zien spelen. Het is logisch dat je volgend jaar bij ons speelt. Dat was natuurlijk Johan te voeten uit."

Dat volgende jaar speelde Jonk in Amsterdam. In 1987, 1988. "Ik heb hem natuurlijk zo ontzettend vaak gesproken. Aan de telefoon of live. In Barcelona vaak met hem gesproken. Zeker in die tijd dat ik later bij Ajax werkzaam was. Als hoofd opleidingen."

Wim Jonk en de Cruijff-revolutie

Jonk was betrokken bij de Cruijff-revolutie. Het plan Cruijff. Jonk: "Dat was ook in die periode bij Ajax. Dat hij zich zorgen maakte over het spel. En over de doorstroming vanuit de jeugd. Hij zag natuurlijk allerlei dingen ontstaan. Zeker ook wat betreft de creativiteit van voetballers. Dat vond hij dan te kortschieten. Dan maakte hij zich zorgen. Zo passievol. Voor Ajax, en later natuurlijk ook Barcelona. Daar gaf hij alles voor. Om dat voetbal weer te laten shinen. Dat was voor hem de basis van alles."

Cruijff een generatiegenoot natuurlijk van Gerrie Mühren. Uit Volendam... Jonk: "Gerrie was een van de assistent-trainers toen ik bij Volendam speelde en later in het eerste elftal kwam. Een heel rustige man. Altijd op de achtergrond.  Zo'n fijn mens om mee te praten over het spel. Ik ben ook vaak bij Gerrie thuis geweest. Oude beelden bekijken. Geweldig. De tijd van Cruijff,  Mühren, Keizer. Sjaak Swart natuurlijk. Dat was geweldig. Ik heb Gerrie toen ook meegemaakt als trainer. Toen zijn we ook vaak individueel gaan trainen. Van mijn baas mocht ik dan een uurtje eerder weg."

Toon Hermans

Waar Wim Jonk ook helemaal idolaat van was: cabaretier Toon Hemans. "Dat kwam eigenlijk uit mijn jeugd van mijn vader. Mijn vader was enorm fan van Toon. Er stonden altijd langspeelplaten op. Met al die conferences en liedjes. En toen heb ik hem mogen ontmoeten. En dat was zo inspirerend. Iemand die zo'n passie heeft voor zijn vak. Ik ben drie uur bij hem thuis geweest. Hij liet je zo thuis voelen."

"Cruijf en Hermans... Characters waarvan ik zeg, zo authentiek. Zo bijzonder."

Beelden. UEFA Cup-finale 1992: Ajax-Torino

Ajax wint het toernooi, na een finale uit en thuis. 

"Het was een jonge groep." Met John van 't Schip, Stanley Menzo, Danny Blind, Frank de Boer, Aron Winter, John van Loen, Stefan Pettersson, Marciano Vink, Sonny Silooy, Rob Alflen, Michel Kreek, Brian Roy. "We speelden echt zo ontzettend leuk voetbal. Heel frivool eigenlijk soms. Louis (van Gaal, red.) maakte wel dat wij wat zakelijker ook konden spelen. Dat heeft hij ons toen wel bijgebracht.  Dat maakte ook dat het succesvol werd. Ook Europees."

Van Gaal nam het eerder bij Ajax over van Leo Beenhakker. "Toen kwam het Europees succes. Later nog meer natuurlijk." Met Champions League finales in1994 en 1995.

Jonk werkte met Cruijff en Van Gaal. Zijn dat echt zulke tegenpolen als gezegd wordt? Of lijken ze meer op elkaar dan ze misschien wel denken of gedacht hebben? Jonk: "Dat denk ik zeker. Ze hebben heel veel dingen ook gemeen. Dat gaat vooral over het spel. Johan misschien nog wat meer avonturier. Maar het zijn natuurlijk twee iconen die ons voetbal enorm hebben geholpen. Louis heeft mij natuurlijk ook de kans gegeven."

Jonk en het Nederlands Elftal 

Jonk kwam in actie voor Oranje op de WK’s van 1994 in de VS en 1998 in Frankrijk. Debuteren deed hij op 27 mei 1992 tegen Oostenrijk. "In 1998 stonden we daar echt met z'n allen van.. Wij hebben een missie, een doel om op wereldkampioen te worden. Dat zag je ook in alles terug. Zo'n hoog niveau van training. Ja, ontzettend gaaf om daar soms nog wel eens aan terug te denken."

Ja, en toch die avond in Marseille, halve finale... Brazilië wint na het nemen van strafschoppen. "Achteraf komen ook heel veel mooie herinneringen terug.  We hebben dat toernooi natuurlijk prachtige wedstrijden gespeeld. Tegen Argentinië. Dat waren natuurlijk prachtige momenten. Ook deze wedstrijd tegen Brazilië. Het verliezen met penalty's is natuurlijk altijd ontzettend dramatisch. Omdat je daar voelde dat je met iets moois bezig was. En eigenlijk die finale moest halen."

Jonk met Dennis Bergkamp naar Inter

Jonk hield als speler van Ajax de UEFA Cup omhoog. Dat gebeurde een paar jaar daarna nog een keer.  Als speler van Inter. Waar hij met Dennis Bergkamp speelde. Na Ajax vertrok Jonk naar internationale samen met Dennis Bergkamp.  Als voetballers zijn ze onlosmakelijk met elkaar verbonden. Hoe is dat zo gekomen? Dat jullie elkaar zo goed aanvoelden? "Het ontstond gewoon op training. In de beginperiode bij Ajax was ik vooral een nummer 10. Dat was Dennis ook. En Ron Willems had je toen.  Dat was ook een nummer 10. Ronald de Boer kon op 10 spelen. Dus er was heel veel concurrentie. Beenhaker heeft me toen een plek naar achteren gehaald."

Jonk als aangever van Ronaldo en Nilis

"Onder Louis van Gaal werd ik meer de aangever. En Dennis was natuurlijk iemand die ontzettend veel gevoel had voor ruimte. En dat ging eigenlijk heel vanzelfsprekend. We hadden ook een hele goede spits, Stefan Pettersson.  Die ontzettend goed ruimte maakte altijd. En op het veld was Dennis altijd onderweg. Je weet hoe anderen denken op een gegeven moment. Dat heb ik natuurlijk later ook met andere spelers gehad. Bij PSV ook. Met Ronaldo en met Nilis. Ook niet ten minsten."

UEFA Cup-finale 1994 met Inter tegen Casino Salzburg; goal Jonk

Uit won Inter van Salburg, en thuis werd met dezelfde cijfers 1-0 gewonnen. Doelpunt: Wim Jonk. "Dat was een ontzettend moeilijke wedstrijd. Ontzettend veel spanning zat erop, want die wedstrijd moest gewonnen worden. We hadden het al eerder kunnen beslissen. Dennis had een enorme kans. Die miste net. Terwijl in die hele competitie hebben wij, denk ik...  Dennis had een stuk of zes, zeven goals gemaakt. En ik maakte een stuk of vier, vijf. Het was bijna wel onze Cup."  Over de 1-0. "Ik voelde dat dIe jongen gaat glijden. En ik wacht tot hij uitgegleden is. Ik neem de bal mee en ik zie die keeper in mijn ooghoeken. Een klein stiftje was voldoende." 

Dick Advocaat

 "Ik volg Inter nog steeds. Het blijft een bijzondere club. Na die twee jaar had ik wel zoiets van, ik moet nu toch een andere stap maken." Bergkamp ging naar Londen, naar Arsenal. Jonk koos ervoor om terug naar Nederland te gaan. Naar PSV. Hoe dat zo kwam. Dick Advocaat was de trainer.  In 1994 was hij bondscoach. PSV was ook iets aan het bouwen met een aantal goede spelers. "Hij wilde me daar heel graag bij hebben. Hij liet Arthur Numan mij af en toe bellen. Dat waren geen korte gesprekken, denk ik. Nee, Arthur, die wist het wel. Ronaldo, Nilis.. Als je daarachter speelde, dat was geen straf. "

Hoe makkelijk Ronaldo mensen passeerde. "Ook op de training. Of het nou Jaap Stam was, of Faber.. Hij liep ze voorbij." Zo zijn er tegenwoordig nog weinig van. Gewoon iemand die even een paar man uitspeelt en een goal maakt. "Kijk, Ronaldo was natuurlijk een fenomeen zoals Lionel Messi dat ook is. Ook op de vierkante meter kon hij zulke dingen doen. Dat je denkt, dat kan niet. Het snelle draaien. Altijd weten waar de keeper staat. Dus uit welk hoekje je ook kwam, hij wist al lang wat er gebeuren moest."

Favoriete teamgenoot Jonk

Wie was Jonks favoriete teamgenoot eigenlijk? Want Jonk speelde met heel veel grote spitsen samen. Ronaldo, Kluivert, Bergkamp, Van Nistelrooy, Schilacci, Van Basten. "Maar ik vond het belangrijk van, je moet elkaar in elkaars kracht zetten."

Sheffield Wednesday laatste club

Wim Jonk ging van Ajax naar Italië, keerde terug naar Nederland bij PSV om aan het einde van zijn carrière nog één stap te maken. Naar Hillsborough. Naar Sheffield Wednesday. "Het was natuurlijk na het WK'98.  En ik had nog wel een droom. Dat ik dacht, in Engeland zou ik nog wel een keer willen spelen. Ik voelde toen bij PSV dat er wel wat gaande was. Een bepaalde wisseling. En toen dacht ik van nou, dan ga ik gewoon. En er waren ook wat andere opties.  Ik ben in gesprek geweest met Nottingham Forest. Pierre van Hooijdonk (tegenwoordig analist bij de NOS) speelde daar toen nog.  Maar het is toen toch Sheffield geworden. Ik had Dicanio en Carbone als ploeggenoten. Hebben mooie wedstrijden gespeeld. Maar ook gedegradeerd."

"Uiteindelijk kreeg ik een blessure. Aan het einde van het tweede jaar. Te veel gespeeld met een liesblessure. En dat kostte me eigenlijk mijn carrière. Daarna was het klaar. Toen ben ik geopereerd. Toen was ik weer bijna fit. Maar ik voelde gewoon dat het niet 100 procent was. Toen kon ik nog naar Chelsea. Maar ja, ik was geblesseerd. Volgens mij was Ranieri trainer. Toen is dat helaas niet doorgegaan. Dat was wel een mooie afsluiter geweest."

Maar al met al een prachtcarrière, toch?  "Ja, ik ben blij met zo'n carrière."

Wat je nog meer moet weten over Wim Jonk

Op Google wordt er regelmatig gezocht op Wim Jonk en mensen vragen zich vooral af 'wie team Jonk is' en waarom hij weg is bij FC Volendam.

Wie zijn Team Jonk?

Team Jonk is een groep die is ontstaan vanuit de samenwerking tussen Wim Jonk en Ruben Jongkind. Het team is verenigd door hun visie, passie en principes. 'Team Jonk' kent zijn oorsprong bij Ajax, waar Wim Jonk in de nasleep van de Cruijff-revolutie het technisch beleid en met name de jeugdopleiding ging vormgeven. In 2019 maakten Jonk met zijn zielsverwanten op uitnodiging van voorzitter Jan Smit en coryfee en advocaat Keje Molenaar de overstap naar Volendam.

Waar woont Wim Jonk?

Vanaf het woonhuis van Wim Jonk, gelegen in de zuidwestelijke hoek van Volendam, is het hooguit vijf minuten fietsen naar het Kras Stadion. Bij bowlingcentrum De Zedde en het ziekenhuis rechtsaf, daarna de eerste links en dan gewoon rechtdoor, fijn langs de amateurvelden van RKAV Volendam.

Waarom Wim Jonk geen trainer meer is bij FC Volendam?

Wim Jonk stopte na het seizoen 2022-2023 bij FC Volendam als trainer. Hij nam in eerste instantie een nieuwe rol aan als technisch manager. Na vier jaar als hoofdtrainer vond geboren Volendammer de tijd rijp om een nieuwe dimensie aan zijn ontwikkeling toe te voegen

Waarom is Wim Jonk weg bij FC Volendam?

De ruzie tussen Wim Jonk en het bestuur van FC Volendam ontstond nadat de raad van commissarissen het volledige bestuur had ontslagen. Als gevolg hiervan besloot Wim Jonk, samen met zijn technische staf, eind 2023 op te stappen bij FC Volendam. 

Wim Jonk getrouwd met

De oud-voetballer Wim Jonk is getrouwd met Gina Jonk-Van Vlaanderen. Het echtpaar Jonk heeft twee kinderen: Joey en Kayleigh. Zijn vader was Klaas Jonk 'Spijker' en moeder Aal Tol 'Sas' . Wim Jonk heeft twee broers: Erik en Nico.