Opinie van de Week: Presentatie van Ronald Koeman als bondscoach zaait twijfels

Lex Muller is al tientallen jaren bekend als sportjournalist, werkte 20 jaar bij het Algemeen Dagblad. Later bij de televisie. Bezocht WK's en EK's vanaf 1974. Door de wol geverfd heet dat. Wekelijks maakt Lex een 'opinie' voor Voetbalflitsen.

Als bondscoach zal Ronald Koeman het WK van 2014 hanteren als kompas. De bronzen plak in Brazilië dient in zijn optiek als standaard en ambitie. Letterlijke tekst tijdens zijn inauguratie in Zeist. Bij het voorlezen van zijn geloofsbrieven overtuigde de 54-jarige Zaandammer bepaald niet als de verlossende vernieuwer, naar wie het Nederlandse voetbal nu al jaren zuchtend en kreunend uitkijkt.

Eerlijk gezegd, dat was in feite ook niet te verwachten. De opvolger van Dick Advocaat staat bekend als een pragmaticus, het no-nonsense type dat in het algemeen resultaat/winnen hoger aanslaat dan attractief spel. Vandaar de verwijzing naar bijna vier jaar terug, toen Louis van Gaal slim het gebrek aan kwaliteit bij Oranje verdoezelde met het defensieve systeem van 5-3-2, met Arjen Robben als enige uitblinker.

Brons in Brazilië inspiratie voor Koeman

Het onverwachte succes van de derde plaats drukte de kritiek in Brazilië naar de achtergrond. De opmars deed on-Nederlands aan, maar dat weerhield het legioen niet van een blinde polonaise. Voor Koeman kennelijk toch een bron van inspiratie om het Nederlands elftal uit de duisternis te leiden.

Zijn presentatie, als mede die van Nico-Jan Hoogma als directeur topsport bij de KNVB, ontbeerde in beide gevallen het elan en de taal van een beloftevol perspectief. Alle twee repten over harder trainen, meer en intensiever. Die oproep klonk verre van origineel en galmt al enkele maanden door de polder. Het zal zeker kloppen, maar of dat een einde maakt aan de crisis…?

Koeman bezigde meer vage toespelingen, als te weinig plezier en liefde bij Oranje. Maar voor alles nam hij afstand van het heersende pessimisme. Zo slecht was het allemaal nou ook weer niet. Alsof de uitschakeling voor het afgelopen EK en komende WK een wat onfortuinlijk incident betrof. Terwijl het voetbal alom evalueert en de verschillen meer en meer oplossen.

Koeman trekt zich niks aan van Hollandse school

Het oprakelen van de manier waarop Nederland in Zuid-Amerika naar de laatste fase van het toernooi sloop, lijkt als indicatie duidelijk. Het geeft Koeman in elk geval de vrijheid voorlopig zich niets aan te trekken van de Hollandse school en de methodiek van Van Gaal zo nodig te kopiëren. Het kaliber van de tegenstanders, zoals Engeland en Portugal en Duitsland en Frankrijk voor de Nations Cup, rechtvaardigt dat min of meer.

Tegen deze landen zal Koeman de sterkte van de verdediging als startpunt aankruisen. Zijn concept zal ongetwijfeld tegen 5-3-2 aanleunen, mede om zich te oriënteren wat nu werkelijk voor de naaste toekomst beschikbaar blijkt. Voor het begin te billijken, maar niet op de lange termijn. Behoudend voetbal past niet bij Oranje; in de eerdere tweede plaatsen op het WK van 1974, 1978 en 2010 en het goud op het EK van 1988 schemerde steevast iets van een avontuur door.

Plaatsen voor EK 2020 zal geen probleem zijn

Het zal Koeman waarschijnlijk wel lukken om zich te kwalificeren voor het EK van 2020, waar half Europa welkom is. Dat is uiteraard een stap in de goede richting. Maar om dat al aan te duiden als de ommekeer na alle misère, zou bepaald erg voorbarig zijn. Er moet zoveel meer daadwerkelijk veranderen. Betere trainers, ook voor de jeugd; snelle afschaffing van kunstgras, eveneens in de Jupiler League; reorganisatie van de competitie en voetbalpiramide; meer gelijkwaardige verdeling van de tv-gelden, enz.

Al die taken stapelen zich hoog op het bord van Hoogma op, samen met de nog te benoemen Aloys Wijnker voor onder mee de digitale ontwikkeling bij de verbetering van de opleiding. Een zware klus voor een relatief lichtgewicht. En nog eens derde of vierde keus. In het bijzonder een goede bekende van Jan Smit, thans voorzitter van de RvC bij de KNVB maar voormalig voorzitter van Heracles. Samen stroomlijnden ze de club uit Almelo tot een vaste speler in de eredivisie.

Met alle respect, Heracles staat natuurlijk niet model voor het totaal in dit land. Vandaar de twijfels die vooralsnog niet zullen verdwijnen. Ook niet bij Koeman.

LEX MULLER